المپیاد فیزیک 1404
- نویسنده: تحریریه کهکشان
- بدون دیدگاه
- بازدید: 2
فهرست مطالب
راهنمای جامع المپیاد فیزیک
المپیاد فیزیک مسابقهای علمی است که هرسال میان دانشآموزان دبیرستانی (تا ۱۸ سال) سراسر جهان به صورت تیمی و انفرادی برگزار میشود و هر کشور برای انتخاب تیمهای منتخب خود، مراحلی را در نظر گرفته است.
هدف از این مسابقات، رشد و شکوفایی علمی نوجوانان و آشنایی کشورهای مختلف با علوم روز است. در ایران این مسابقات بین دانشآموزان پایههای دهم و یازدهم برگزار میشود تا تیم ایران برای مسابقات جهانی انتخاب گردد.
باشگاه دانش پژوهان جوان که بخشی از سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان است، تنها متولی برگزاری مراحل گوناگون المپیادهای علمی، آموزش دورهی تابستانه و انتخاب و اعزام تیمها به مسابقات جهانی است.
هیچ یک از مؤسسات خصوصی حق استفاده از نام المپیاد برای آزمونهای خود و اعزام تیمها را ندارند و در صورت انجام، مرتکب خلاف خواهند شد. همچنین در طول مراحل برگزاری، مرکز سنجش آموزش و پرورش و مدارس و ادارات آموزش و پرورش در سراسر کشور همکاری میکنند. ای سازمان برای برگزاری اردوهای تابستانی، آموزشهای تکمیلی و رقابتهای جهانی دانشگاههای معتبر ایران نیز همکاری دارد.
المپیاد فیزیک چیست
المپیاد جهانی فیزیک یک رقابت علمی بین دانشآموزان دبیرستانی کشورهای مختلف است که اولین بار در سال ۱۳۴۶ (۱۹۶۷ میلادی) در مرکز کشور لهستان (ورشو) انجام شد.
تفاوت عمدهی «المپیاد فیزیک» با «المپیاد ریاضی» در این است که تنها به «مسألهی تئوری» اختصاص ندارد و یک بخش به «مسائل عملی و آزمایشگاهی» اختصاص دارد. این بخش، برگزاری این المپیاد را پرهزینه و پرکارتر میکند.
روش ثبتنام و شرکت در المپیاد
بخشنامهی برگزاری و ثبتنام اواخر پاییز هر سال به تمام مدارس کشور ارسال میشود. دانشآموزان دهم و یازدهم پس از اعلام مدرسه، به صورت اینترنتی در آزمون ثبتنام میکنند. چند روز پس از ثبتنام، بخش پرداخت هزینهی آزمون در سایت فعال میشود.
حدود یک هفته قبل از آزمون، کارتهای ورود به جلسه صادر میگردد. دانشآموزان پس از دریافت کارت ورود به جلسه، در تاریخ مشخص به حوزهی تعیین شده مراجعه کرده و به صورت انفرادی در المپیادهای مورد نظر شرکت میکنند.
مراحل برگزاری المپیاد فیزیک
المپیاد فیزیک همانند دیگر المپیادها از اولین رقابت تا مسابقات جهانی دارای پنج مرحله است.
مرحله اول
در مرحله اول حدود ۳۰ تا ۴۰ سؤال تستی و ۷ تا ۱۰ سؤال به صورت پاسخ کوتاه وجود دارد. زمان پاسخ دهی به سؤالات در این مرحله حدود ۳ ساعت است. بهطور تقریبی از این مرحله تقریباً ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر قبول شده و به مرحله بعد راه مییابند.
معمولاً زمان برگزاری این مرحله نیمهی اول بهمن ماه هر سال است. باید گفت که سطح سؤالات این مرحله در حد فیزیک مقطع متوسطه دوم است؛ البته تسلط نسبی به ریاضیات مقطع متوسطه نیز مورد نیاز است.
مرحله دوم
معمولاً مرحلهی دوم در اردیبهشت ماه هر سال برگزار میشود و شامل ۷ تا ۱۰ سؤال تشریحی و یک سؤال عملی است. در ابتدا ۴۵ دقیقه وقت برای حل سؤال عملی (که با استفاده از وسایل ساده آزمایشگاهی قابل انجام است) وجود دارد و بعد از ۱۵ دقیقه استراحت، آزمون تشریحی به مدت حدود ۳ ساعت برگزار میشود.
برای موفقیت در این مرحله علاوه بر تسلط کافی به مباحث دبیرستان، مطالعهی بعضی از منابع دانشگاهی هم نیاز است.
مرحله سوم
دوره سوم (دوره برگزاری کلاس های تخصصی) در تابستان بین ۶ تا ۸ هفته کلاس و آزمون با یک هفته استراحت بین دورهای برگزار میشود که شامل ۲ بخش آزمون تئوری و عملی است. بخش تئوری در این مرحله از المپیاد فیزیک حدود ۶۰ درصد نمره را شامل میشود.
از ۴۰ نفر پذیرفته شده مرحله قبل، آزمونهای متعدد گرفته میشود تا ۱۰ نفر به مدال طلا و بقیه به مدالهای نقره و برنز برسند. برای قبولی در این مرحله باید علاوه بر منابع مراحل قبل، بر مباحث فیزیک پایه مثل مکانیک، ترمودینامیک، الکترومغناطیس و … و همینطور مباحث نوین مثل نسبیت، کوانتوم و … تسلط داشته باشید.
مرحله چهارم
مرحله چهرام که در آن تیم ایران در آن تعیین میشود، مختص دانشآموزانی است که مدال طلا کسب کردهاند. دانشآموزان طلایی پاییز و زمستان را آموزش میبینند و پس از طی آزمونهای مختلف تیم پنج نفرهی ایران برای مسابقات جهانی انتخاب میشود.
البته هر ۱۰ نفری که مدال طلا کسب کردهاند از شرکت در کنکور سراسری معاف هستند و میتوانند بقیهی سال را به استراحت یا مطالعهی دلخواه بپردازند.
مرحله پنجم
در مرحله جهانی تیم ایران به همراه سرپرست خود در مسابقات جهانی که هر سال در یک کشور مشخص شده برگزار میشود، شرکت میکنند. بچههای سراسر جهان حدود دو هفته یک رقابت جذاب و ارتباط بینالمللی را تجربه میکنند. این مسابقه یکی از زیباترین و جذابترین اتفاقات علمی جهان است و خاطرهی خوب آن تا سالهای زیاد در ذهن دانشآموزان باقی میماند.
منابع مطالعه آزمون المپیاد فیزیک
برای آمادگی در المپیاد فیزیک، مطالعه منابع معتبر و جامع یکی از مهمترین عوامل موفقیت است. المپیاد فیزیک ایران شامل مباحث گستردهای از مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، گرما و ترمودینامیک، اپتیک، و فیزیک مدرن است.
منابع اصلی:
- کتابهای فیزیک دبیرستان دهم، یازدهم و دوازدهم
- فیزیک هالیدی
- فیزیک مقدماتی سروی
مباحث تخصصی و تکمیلی:
- مکانیک کلاسیک ماریون و تورنتون
- مقدمهای بر مکانیک
- الکتریسیته و مغناطیس گریفیث
- الکتریسیته و مغناطیس هالیدی
- اپتیک هیوگنز
- ترمودینامیک و مکانیک آماری رایشل
- فیزیک مدرن آرتور بیزر
کتابهای تمرین:
- مجموعه سؤالات المپیاد فیزیک ایران
- کتابهای تمرینی انتشارات فاطما و خوشخوان
با خواندن این منابع میتوانید مطمئن باشید که رتبه قابل قبولی در مراحل اولیه المپیاد کسب خواهید کرد.
دیدگاهتان را بنویسید