نحوه مطالعه درس ریاضی (ویژه گروه علوم تجربی)
- نویسنده: مهلا سرابندی
- بدون دیدگاه
- آموزش, تجربی
- بازدید: 83
فهرست مطالب
یکی از مهمترین و رتبه سازترین دروس درگروه “علوم تجربی”، درس ریاضی است که از پایه دهم تا دوازدهم در کتابهای “ریاضی1″، “ریاضی2” و “ریاضی3” همراه دانشآموزان است. نظر به پایین بودن میانگین درصد ریاضیات در گروه علوم تجربی میتوان دریافت که اکثر دانشآموزان گروه علوم تجربی، در خصوص نحوه مطالعه درس ریاضی به عنوان یک درس نیازمند تمرین، با چالش روبهرو هستند، در این مقاله تصمیم داریم پس از بررسی درس ریاضی در کنکور تجربی و اهمیت آن، به بیان نحوه مطالعه صحیح این درس برای کنکور سراسری بپردازیم.
نگاهی مختصر به درس ریاضی در کنکور گروه تجربی
پیش از سال 1400، کلیه دروس تخصصی گروه علوم تجربی در یک دفترچه با 175 دقیقه زمان پاسخگویی ارائه میشد که این روند در سالهای 1400 و 1401 تغییر پیدا کرد و درس ریاضی و زیست شناسی از مابقی دروس جدا شدند و در یک دفترچه اختصاصی مجزا قرار گرفتند. به نظر میرسید هدف از تغییرات ایجاد شده این بود که داوطلبین کنکور تجربی برای رقابت در رشتههای پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی علاوه بر درس زیستشناسی بتوانند مهارت ریاضی خود را نیز ارتقا بدهند و بدون آنکه زمان مربوط به درسی مانند زمینشناسی را برای درس ریاضی خرج کنند، بتوانند زمان پاسخگویی به درس ریاضی را در رقابتی تنگاتنگ با درس زیستشناسی مدیریت کنند؛ این شیوه از گزینش دروس، اضطراب زیادی را برای داوطلبین کنکور تجربی ایجاد کرد.
در سالهای 1402 و1403 دفترچههای اختصاصی تغییر کرد و درس “ریاضی” با 30 سوال همراه با درس زمینشناسی در یک دفترچه قرار گرفت که جمعاً برای پاسخ به سوالات این دفترچه، مدت زمان 60 دقیقه لحاظ شد؛ یعنی اگر فرض میشد دانشآموزان برای درس ریاضیات حدوداً 40 تا 45 دقیقه زمان داشته باشند، مدت زمان پاسخگویی به هر تست ریاضی، حدوداً “یک دقیقه و 22 ثانیه” بود.
اولین و مهمترین پارامتر برای اینکه بتوانید به هر تست ریاضی در 80 ثانیه پاسخ صحیح داده و با کسب 3.33 درصد تراز علمی خود را به شکل معناداری ارتقا بدهید، داشتن تسلط کافی به مباحث است. بدیهی است که لازمهی تسلط داشتن به مباحث، مطالعه صحیح و دقیقی است که منجر به یادگیری عمیق در شما میشود. در ادامه به صورت مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.
مطالعه صحیح ریاضی برای کنکور
2-1. باور کنید ریاضی “خوشمزه” است
توصیه اکید ما قبل از ورود به مطالعه درس ریاضی، تصویرسازی مثبت نسبت به این درس است. البته این اصل می تواند برای شروع مطالعه هر کتابی به عنوان یک کلیدطلایی مطرح شود. به کتاب ریاضی خود علاقهمند شوید و او را دوست بدارید. سعی کنید تصاویر ذهنی منفی خود را در مورد ریاضیات دور بیندازید؛ تصاویری از قبیل “من ریاضی را نمی فهمم”، “ریاضی درس سختی است” و “من ریاضی را دوست ندارم” را کنار گذاشته و تلاش کنید با مطالعه ریاضی، حس خوشایندی را تجربه کنید حتی اگر این حس، ساختگی و تلقینی باشد. در روزهای اول شاید مضحک به نظر برسد یا شاید تصور کنید بیفایده است، اما باور کنید که این حس برای شما عاملی محرک و تسریع بخش در فهم ریاضیات خواهد شد و به زودی، از مطالعه ریاضیات عمیقا لذت خواهید برد.
2-2. مطالعه درس ریاضی: “موضوعی” یا “فصل به فصل” ؟
ریاضیات درسی است که مبانی آن از نخستین سالهای مدرسه شروع می شود و تا سال دوزادهم ادامه مییابد؛ به عنوان مثال عملگرهای اصلی در ریاضیات شامل جمع و تفریق، ضرب و تقسیم از همان سالهای ابتدایی تا به امروز همراه ما هستند. این تصویر از ریاضیات شاید کمی نگران کننده به نظر برسد اما باید توجه کنید که برخلاف نظر اکثر دانشآموزان، ریاضی یک درس خوش رفتار است که اگر مبانیاش را صحیح بیاموزید و با تمرین کافی، یادگیری خود را عمق ببخشید، همواره در ذهنتان نقش خواهد بست.
برای مطالعه درس ریاضی برای کنکور، نخست باید به یادگیری مبانی ریاضیات کنکور بپردازید. مبانی ریاضیات، مفاهیمی هستند که به عنوان پایه و اساس در کتابهای درسی گنجانده شده است. بنابراین تسلط بر مفاهیم بیان شده در کتاب درسی، سنگ بنای یادگیری صحیح ریاضیات است. سوالی که پیش میآید این است که آیا باید کتابهای درسی را به صورت فصل به فصل بخوانیم یا موضوعی؟ یعنی بهتر آن است که از نخستین فصل کتاب ریاضی1، “مجموعه، الگو ودنباله”، شروع کنیم و به ترتیب پیش برویم یا تمام فصول به هم پیوسته از دهم تا دوازدهم را به صورت موضوعی مطالعه کنیم؟ قطعاً مطالعه موضوعی برای درس ریاضیات، بازده بهتری خواهد داشت.
2-2-1. مطالعه موضوعی درس ریاضی، صفر تا صد
در گروه علوم تجربی، میتوان ریاضیات را در 12 فصل به صورت موضوعی طبقهبندی کرد. در جدول 1، مباحث موضوعی درس ریاضی به تفکیکِ فصول مربوطه در هر کتاب و تعداد سوالات کنکور آمده است. همانطور که در جدول مشاهده میکنید، برخی مباحث نظیر “تابع” و “مثلثات” از پایه دهم آغاز و تا پایه دوازدهم ادامه مییابند و موضوعاتی مانند “مجموعه، الگو و دنباله” تنها در یک کتاب مورد بررسی قرار میگیرند. توصیه میکنیم یک نسخهی دستنویس یا چاپ شده از این جدول را در سال کنکور همراه خود داشته باشید؛ به این ترتیب ضمن در اختیار داشتن بودجه بندی درس ریاضی برای کنکور، میدانید برای هر مبحث باید به کدام کتاب مراجعه کنید.
جدول1. بودجه بندی سوالات ریاضی در کنکورگروه علوم تجربی
بررسی این بودجه بندی به شما کمک میکند برای مطالعه مباحث، با توجه به تعداد تستهای آن در کنکورهای سالهای گذشته، زمان مناسبی را صرف کنید؛ به عنوان مثال برای مبحثی مانند “مثلثات” قاعدتاً باید زمان بیشتری را نسبت به مبحث “شمارش بدون شمردن” اختصاص بدهید.
اگر این مقاله را در ابتدای سال تحصیلی میخوانید و زمان کافی برای مطالعهی درس ریاضی در اختیار دارید، بهتر است تصمیم راجع به حذف برخی مباحث را به تعویق بیندازید و با برنامه ریزی دقیق، سعی در مطالعهی تمام مباحث به صورت جامع داشته باشید. اما اگر زمان کافی ندارید و به اجبار تصمیم گرفتید برخی مطالب را حذف کنید، مباحثی را انتخاب کنید که:
- تسلط کمتری روی آنها دارید و فرآیند یادگیری شما در آنها به کندی صورت میگیرد.
- با وجودی که در کتابهای بیشتری مورد بحث قرار گرفتند، اما تا کنون سوالات کمتری را در کنکور سراسری به خود اختصاص داده اند مانند تابع.
بهتر است برای مطالعه موضوعی، همراه با کتاب ریاضی 3، هر مبحث را همگام با کلاسهای مدرسه جمعبندی کنید. به عنوان مثال ریاضی 3 با مبحث تابع آغاز میشود؛ در مطالعه موضوعی مقصود آن است که همراه با آموزشهای معلم ریاضی 3 در مدرسه، مبحث تابع را از کتاب ریاضی 1 و 2 نیز مطالعه داشته باشید. به همین ترتیب پیش بروید و مباحث را به ترتیب جمعبندی کنید.
2-3. تمرین و تکرار، شاه کلید یادگیری عمیق در مطالعه درس ریاضی
در بخش قبل در خصوص مباحث و نحوه مطالعه موضوعی درس ریاضی به طور مفصل صحبت کردیم. اکنون این سوال پیش میآید که برای مطالعه موضوعی هر مبحث، باید از کجا آغاز کنم؟چگونه میتوانم هر مبحث مانند “مثلثات” را به صورت عمیق یاد بگیرم؟
همانطور که پیشتر نیز بیان شد، در ابتدا لازم است هر مبحث را به صورت دقیق از کتاب درسی مطالعه کنید تا مبانی آن را به طور کامل دریافت کنید. پیشنهاد میکنیم حتما تمام سوالات کتاب درسی را تک به تک مورد بررسی قرار بدهید و سعی کنید هدف هر سوال را به صورت یک نکته برای خود یادداشت کنید.
پس از مطالعه دقیق کتاب درسی، میتوانید سراغ سوالهای نهایی، کنکور سراسری و آزمونهای آزمایشی، سوالات جزوه معلم خود و کتابهای کمک آموزشی بروید. در مطالعه ریاضی، تکرار مبانی آموخته شده به وسیله حل سوالات متعدد، شاه کلید یادگیری محسوب میشود. بسیار مهم است که در نخستین گامها، برای حل سوالات ریاضی هیچ محدودیتی از نظر زمانی، برای خود قائل نشوید و با فراغ بال و طیب خاطر به تلاش برای حل سوال بپردازید حتی اگر حل یک سوال، یک ساعت از شما زمان ببرد. در گامهای بعد سعی کنید مدت زمان پاسخگویی به سوال را محدود در نظر بگیرید و رفته رفته این محدودیت را بیشتر کنید. با این کار از شما میخواهیم با خود مهربان باشید و اجازه بدهید مغز شما به آرامی در معرض محدودیت زمانی (تستهای سرعتی) قرار بگیرد تا به این ترتیب بهتر پاسخ بگیرید.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم مهمترین نکاتی که برای ورود به کهکشان ریاضیات نیاز دارید، به صورت مفید و مختصر خدمتتون ارائه کنیم. همواره به خاطر داشته باشید، اگر مطالعه درس ریاضی اصولی انجام شود، فهم آن آسان خواهد بود و زمانی که درس ریاضی را بفهمید، این درس نیز شیرین به نظر خواهد آمد و از مطالعهی آن لذت خواهید برد. برای مالعه صحیح درس ریاضی، ابتدا مفاهیم ومبانی را مطالعه کنید و سپس به تکرار و تمرین بیشتر بپردازید. یقینا در علم ریاضیات، حل مثالهای متنوع، شاه کلید فهم مطالب است.
درباره مهلا سرابندی
مهلا سرابندی هستم، دانشجوی دکترای مهندسی پزشکی. علاقه مند به مطالعه درحوزههای علوم اعصاب و نجوم هستم و به لطف خدا، توانمندی ویژهای در بیان آموزههای سخت به زبان ساده دارم؛ خصوصا در علم ریاضیات. هدفم از حضور در کنار شما عزیزان، بیان شیرین و جذاب ریاضیات هست.
نوشتههای بیشتر از مهلا سرابندی
دیدگاهتان را بنویسید